Bond Beter Leefmilieu, Gemeente Aartselaar, IGEAN, ISVAG en Stad Antwerpen sluiten convenant afvalverwerking

Antwerpen/Aartselaar, 18 juli 2024 – Bond Beter Leefmilieu, Gemeente Aartselaar, IGEAN, ISVAG en Stad Antwerpen keurden een convenant goed om tot een langetermijn-oplossing te komen voor de verwerking van het restafval van de 30 ISVAG-gemeenten. Samen gaan ze op zoek naar de meest geschikte locatie voor de installatie van de toekomst. Voor deze zoektocht werd een concrete timing met een aantal ankermomenten afgesproken, waarbij ook vastgelegd werd dat in tussentijd de verwerking dient gegarandeerd te blijven. De gemeente Aartselaar en Bond Beter Leefmilieu trekken zich terug uit de huidig lopende juridische procedure. ISVAG beperkt de vergunningstermijn in de lopende wijzigingsaanvraag voor de huidige installatie tot 10 jaar. De nadruk zal liggen op preventie van afvalverbranding, impact op gezondheid en milieu minimaliseren en zo veel mogelijk CO₂-emissies vermijden. De groep geeft ook een duidelijk signaal aan de Vlaamse Overheid: zorg voor doortastend beleid voor vermindering van restafval en voor helderheid over hoe de verbrandingscapaciteit best wordt afgebouwd in Vlaanderen.

Om een uitweg te vinden uit de aanslepende juridische procedures tegen de omgevingsvergunning voor de ISVAG afvalenergie-installatie, werden eind 2022 de eerste gesprekken aangeknoopt tussen ISVAG en de gemeente Aartselaar. Begin 2023 werden deze uitgebreid met IGEAN, Bond Beter Leefmilieu, Stad Antwerpen en een vertegenwoordiger van de kleine ISVAG-aandeelhouders, Boom, Niel, Hemiksem, Puurs-Sint-Amands en Mortsel. Samen besloten deze stakeholders om een intendant aan te stellen die hen kon begeleiden in de zoektocht naar een breed gedragen oplossing voor de verwerking van het restafval van de 1,07 miljoen inwoners van de 30 ISVAG steden en gemeenten.

In de afgelopen maanden sprak de intendant niet alleen op geregelde tijdstippen met de vaste groep stakeholders, maar ook met tal van instanties en belanghebbenden. Het resultaat van al die gesprekken is het convenant, dat werd goedgekeurd door Bond Beter Leefmilieu, Gemeente Aartselaar, IGEAN, ISVAG en Stad Antwerpen.

Installatie van de toekomst

Met de ondertekening van het convenant willen alle partijen zich inzetten voor een duurzame en toekomstgerichte afvalverwerking. Het convenant gaat uit van een aantal belangrijke basisprincipes, zoals het verminderen van huishoudelijk restafval en het bevorderen van circulaire economie, klimaatneutraliteit, en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Omwille van de zorgplicht en het garanderen van een betaalbare, duurzame verwerking zijn de ondertekenaars van het convenant het erover eens dat dit het beste kan in een nieuwe, geavanceerde afvalverwerkingsinstallatie. Deze “installatie van de toekomst” zal bijdragen aan de circulaire economie door zoveel mogelijk grondstoffen en energie terug te winnen, en tegelijkertijd de impact op mens en milieu te minimaliseren.

Een stuurgroep, met vertegenwoordigers van elk van de partijen zal deze zoektocht in goede banen leiden. Concreet zijn er drie belangrijke stappen die de groep wil verwezenlijken. Allereerst is er de uitwerking van de installatie van de toekomst. Aan welke functionaliteiten moet die voldoen, hoeveel verwerkingscapaciteit is nodig en welke milieuprestaties moeten minimaal gehaald worden? Tegelijk zal onderzocht worden of er een mogelijkheid is om te komen tot een intra-intercommunale samenwerking. Dankzij een samenwerking met andere lokale overheden kunnen schaalvoordelen gerealiseerd worden waardoor nieuwe mogelijkheden ontstaan op vlak van circulaire economie of klimaatneutraliteit. Een derde belangrijk onderdeel is het vinden van een geschikte locatie, rekening houdend met milieu-impact en nabijheid. Om de objectiviteit te garanderen zal de stuurgroep deskundigen aanstellen die de nodige onderzoeken en studies kunnen uitvoeren.

Concrete tijdslijn met ankerpunten

In het convenant werd een tijdslijn opgenomen met een aantal ankerpunten. De groep wil zo snel mogelijk van start gaan zodat begin 2025 de opdracht kan gegeven worden aan onafhankelijke uitvoerende partijen voor een locatieonderzoek en het uitwerken van de installatie. Eveneens in 2025 wordt de mogelijkheid onderzocht om te komen tot samenwerkingsverbanden met andere intercommunales. Uiterlijk in 2027 moet duidelijk zijn of het lukt om een intra-intercommunale samenwerking te realiseren, hoe de installatie er concreet zal uitzien en op welke locatie ze kan worden gebouwd. Voor het technische ontwerp, de vergunningsprocedure en de aanbesteding wordt vervolgens gerekend op een doorlooptijd van twee jaar, zodat in 2029 kan gestart worden met de bouw. De bouw en opstart van deze installatie zal vermoedelijk 3 jaar in beslag nemen (tot 2032). Bij dit alles wordt rekening gehouden met een mogelijke vertraging van 2 jaar, waardoor de partijen overeengekomen zijn om 2034 voorop te stellen als einddatum voor de realisatie van dit project. Indien het sneller kan, zal dat ook gebeuren.

Transparantie en samenwerking

Het convenant benadrukt het belang van transparante communicatie naar alle belanghebbenden. De gemeente Aartselaar en Bond Beter Leefmilieu trekken zich terug uit huidig lopende juridische procedures gerelateerd aan de omgevingsvergunning van 4 november 2022 die loopt tot 4 november 2024 en nemen het engagement om geen nieuwe procedures te starten tegen vergunningsaanvragen van ISVAG gerelateerd aan dit convenant. ISVAG van haar kant brengt de termijn in haar vergunningsaanvraag terug van 20 naar 10 jaar en engageert zich ten volle om de nieuwe installatie op de meest geschikte locatie te realiseren.

Met dit convenant zetten de ondertekenaars van het convenant een belangrijke stap richting een duurzame en circulaire toekomst, waarbij mens, milieu en maatschappij centraal staan.